توپ مسوولان در زمین مردم/در لرستان آمار موثقی از شاخص‌های سلامت وجود ندارد

به گزارش آوای کاسیان، نابرابری درآمد و توزیع ناعادلانه ثروت از کانال‌های مختلفی روی سلامت افراد تاثیر می‌گذارد. توجه کنید که هنگام بروز مشکلات سلامتی نمی‌توان تقاضا برای درمان مشکل را به تعویق انداخت.

از سوی دیگر عموما افراد قابلیت پیش بینی زمان بروز مشکل را ندارند که همین ویژگی باعث می شود مشکلات حوزه سلامت تاثیر مستقیم بر کیفیت زندگی شهروندان بگذارد.

در این بین سخن گفتن درباره سلامت دهان(به عنوان یکی از شاخه‌های سلامتی) اهمیت ویژه‌ای دارد چرا که بیماری‌های دهان نماد محرومیت ساختاری‌اند، محرومیتی که رنج ناشی از آن حتی در سخت‌ترین روزهای زندگی قابل لمس است.

اطلاعات ما درباره سلامت دهان در استان، بنا به دلایلی که پرداختن به آنها موضوع این یادداشت نیست، اندک است اما می‌دانیم بخش بزرگی از جمعیت هر روز با بیماری‌های دهان و دندان دست و پنجه نرم می‌کنند.

همچنین می‌دانیم، برخلاف برخی تصورات قدیمی، رایج‌ترین بیماری دهان یعنی پوسیدگی دندان موروثی نیست و ارتباط چندانی با جنس دندان نیز ندارد.

شدت بیماری‌های دهان در هر جامعه‌ای، همچون دیگر بیماری‌های مزمن مانند بیماریهای قلبی، با فقر و محرومیت‌ افراد در ارتباط است. فراتر از این، بیماری های مزمنی مانند بیماری های دهان، که منشا اجتماعی دارند در جوامعی که توزیع ثروت و قدرت در آنها ناعادلانه‌ است فراوان‌تر است. طبق جدیدترین آمار منتشره از هر ده کودک ایرانی، نه کودک پیش از آنکه خواندن و نوشتن بیاموزد دچار پوسیدگی دندان می شود.
در میان توصیه‌های پزشکان همیشه حرف از اهمیت ورزش، تغذیه، سبک زندگی و… برای حفظ سلامت مطرح است ولی غافل از آن که دهک‌های پایین جامعه از هرگونه انتخاب محروم‌اند و فقر و تنگ دستی و تبعیض گزینه خاصی پیش روی آن‌ها باقی نگذاشته است!

متاسفانه در صحبت‌های متولیان سلامت اهمیت پرداختن به فقر و محرومیت به طور کامل فراموش شده و با واژگانی همچون”سواد سلامت” و “خود مراقبتی” از پرداختن به اصل موضوع خودداری می‌کنند.

اصطلاحاتی که تلاش می‌کنند با انداختن مسوولیت سلامت بر دوش شهروندان نقش نهاد قدرت در تامین سلامت و توزیع عادلانه آن را کم رنگ جلوه دهند.

امروز مسئولی را پیدا نمی‌کنید که منتقد وضع کنونی سلامت نبوده و نسبت به توزیع ناعادلانه سلامت گلایه‌مند نباشد. اما تا صحبت به بررسی ریشه ای داستان می‌رسد هر کسی دیگری را مسئول می‌داند! و دردناک‌تر آنجاست که در استان ما مسئولین حتی آمار موثقی در مورد شاخص‌های سلامت(در رشته تخصصی نگارنده، سلامت دهان همچون DMFT) در دست ندارند ولی همچنان در حال برنامه‌ریزی برای گسترش عادلانه سلامت هستند!‌

امروزه بارها ناکارآمدی شعارها در بحث سلامت اثبات شده(چون در زندگی روزمره مردم قابل لمس است)همچنین ثابت شده است بین دو موضوع اقتصاد و سلامت یک وابستگی دو سویه شدید و واقعی وجود دارد به نحوی که هر کدام بر دیگری اثرگذار است! باید واقع بین بود. در استان ما به دلیل گسترش محرومیت امید چندانی به بهبود کلان وضعیت سلامت وجود ندارد!

اما ای کاش به جای توهمات مناظره با فرمانداران غربی! برنامه‌ای برای افزایش سهم سلامت استان و توزیع عادلانه همین سهم قطره چکانی اندک داشته باشیم! که جز با برنامه‌ریزی و تغییر نگاه مدیریتی مقدور نیست.

دکتر مهدی صارمیان، جراح و دندانپزشک