بحران آب در کوهدشت

ب‍ه گزارش آوای کاسیان، شرایط بحرانی منابع آب شهرستان کوهدشت مسئله‌ای‌ است که نمی‌توان از کنار آن به راحتی گذشت. وابستگی شدید اقتصاد منطقه به کشاورزی و وابستگی زراعت به سفره‌های آب زیرزمینی، همچنین بحرانی بودن شرایط سفره و آبخوان دشت مرکزی بسیار نگران کننده است.

این نگرانی زمانی پررنگ‌تر می‌شود که بدانیم آب شرب شهرستان هم از همین آب زیرزمینی تامین می‌شود. بیش از یک دهه است که کوهدشت و رومشکان تنها دشت‌های ممنوعه استان شناخته شده‌اند و این ممنوعیت به دلیل منفی بودن بیلان دشت بوده که آن نیز به علت بالا بودن نسبت تخلیه به تغذیه آبخوان است.

زمانیکه برداشت از آب زیرزمینی نسبت به تغذیه آبخوان بیشتر باشد حجم آبخوان با کسری مواجه شده و بیلان دشت منفی شده که به تبع آن دشت ممنوعه شناخته می‌شود.

بنا بر بررسی‌های انجام شده در بازه زمانی ۳۰ ساله میانگین افت سطح آب دشت مرکزی بیش از ۲۰ متر بوده که با توجه به مساحت آبخوان این کسری حدود ۱۱۲ میلیون مترمکعب محاسبه شده است.

همچنین میزان رواناب شهرستان نسبت به سال آبی گذشته ۴۴ درصد و نسبت به دوره آماری بلندمدت ۸۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

با این اوصاف ممنوعیت کشت گیاهان آبدوست یک تصمیم اورژانسی متناسب با شرایط اورژانسی منابع آب شهرستان بوده که بدون شک درمان قطعی نخواهد بود که با توجه به اینکه گیاهان و محصولات آبدوست در فصول گرم و خشک سال کشت می‌شوند به علت طولانی شدن دوره آبیاری و تبخیر بالا با بیش‌ترین هدر رفت آب مواجه هستیم.

وابستگی شدید اقتصاد منطقه به کشاورزی، استفاده ۹۰ درصدی از سفره‌های زیرزمینی در بخش کشاورزی، افت شدید سطح آب زیرزمینی، وابستگی کامل آب شرب شهرستان به منابع زیرزمینی و احتمال وقوع پدیده فرونشست به علت تخلیه آبخوان، همگی الزام وجود یک منبع آب پایدار برای مصارف مختلف را بیش از پیش آشکار می‌کند.

در این شرایط باید حساسیت خود را در مصرف آب بالا برده و بویژه در بخش کشاورزی لازم است تحولی ایجاد شده به گونه ای که مصرف آب تا حد امکان کاهش یابد و نیز تولید محصول را به نسبت قبل افزایش دهیم.

ترویج کشت‌های دارویی و گلخانه‌ای هم از نظر مصرف آب و بهره‌وری محصول و به علاوه در جهت اشتغال‌زایی می‌تواند برای شرایط ویژه شهرستان کوهدشت مناسب باشد.

در نهایت برای مقابله با این معضل، همه افراد جامعه باید نسبت به حفظ منابع آب مسئول باشند و تمام ارگان‌های ذی‌ربط موظفند اولویت و هدف اصلی خود را حفاظت و صیانت از منابع آب باقی مانده قرار دهند.

آزادبخت، رئیس منابع آب شهرستان کوهدشت